Phần cứng máy ảnh của smartphone ngày càng mạnh mẽ và ngày càng có nhiều phần mềm ấn tượng để phù hợp. Nếu bạn mong muốn những bức ảnh chụp trên thiết bị di động của mình trông đẹp nhất có thể, có lẽ bạn quan tâm đến việc chụp ở format RAW để tối đa hóa khả năng chỉnh sửa ảnh của mình. Vì thế, một số smartphone đã cung cấp khả năng chụp ảnh RAW trong nhiều năm.
Những người đam mê nhiếp ảnh chắc chắn liên kết format RAW với nhiếp ảnh chuyên nghiệp và máy ảnh DSLR cao cấp, nhưng điều đó không còn đúng nữa. Ngay cả chiếc smartphone khiêm tốn mà tất cả chúng ta mang theo trong túi cũng có thể chụp ảnh RAW, mang lại kết quả ấn tượng.
Vậy chụp ảnh RAW là gì?
Giải thích về chụp ảnh RAW
RAW không phải là một từ viết tắt. Thay vào đó, nó chỉ đơn giản đề cập đến việc lưu dữ liệu thô đến trực tiếp từ máy ảnh khi bạn nhấn nút chụp. Nói cách khác, bạn đang lưu thông tin chưa xử lý, chưa chỉnh sửa và chưa được nén trực tiếp từ cảm biến máy ảnh vào phương tiện lưu trữ của mình. Nó cũng là một phần mở rộng file, bạn sẽ thấy tên file được nối với .RAW để biểu thị rằng chúng là loại file hình ảnh.
Tuy nhiên, RAW thường không phải là đầu ra mặc định cho máy ảnh, đặc biệt là smartphone. Hình ảnh thường được nén ngay lập tức và lưu ở format JPEG để tiết kiệm dung lượng. Kích thước file nhỏ hơn này đạt được bằng cách sử dụng nén mất dữ liệu, loại bỏ dữ liệu “không cần thiết” để tiết kiệm dung lượng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là JPEG rõ ràng là tệ hơn. Nén JPEG chất lượng cao nhìn bằng mắt thường không thể phân biệt được. Do đó, các file ảnh RAW có thể lớn hơn gấp 10 lần, tùy thuộc vào số lượng megapixel và cường độ nén JPEG được sử dụng. JPEG cũng linh hoạt hơn nhiều, format được sử dụng rộng rãi trên web, ứng dụng nhắn tin,…Về cơ bản, nó là format hình ảnh phổ biến, không giống như RAW, lớn hơn để lưu trữ và chuyên biệt hơn cho mục đích của nó. RAW lưu trữ dữ liệu hình ảnh không nén trực tiếp từ cảm biến của máy ảnh của bạn.
Hình ảnh dưới đây là một ví dụ về cách nén JPEG hoạt động để nén một hình ảnh bằng cách thay đổi và tối ưu hóa một số pixel. Việc nén có thể gây ra sự khác biệt hoặc tín hiệu lỗi khi so sánh với nguồn, vì vậy JPEG không phải là đối sánh chính xác với những gì máy ảnh của bạn nhìn thấy. Nhưng liệu bạn có thể phân biệt được bằng mắt hay không lại là một vấn đề khác. Điều quan trọng cần lưu ý là máy ảnh phải đặt cân bằng trắng, độ phơi sáng, độ sắc nét của hình ảnh và hơn thế nữa trước khi nén thành JPEG. Điều này hạn chế khả năng chỉnh sửa hình ảnh của bạn sau này.
Ngược lại, RAW không áp dụng bất kỳ quá trình nén nào đối với dữ liệu. Trên thực tế, format này không cố gắng điều chỉnh độ phơi sáng, áp dụng độ sắc nét hoặc bất kỳ kỹ thuật xử lý hình ảnh nào khác cho dữ liệu. RAW thực sự không phải là một file hình ảnh, format này thậm chí không được các nhà sản xuất máy ảnh khác nhau hiểu rộng rãi.
Ví dụ: có thể bạn không thể mở ảnh Canon RAW trên smartphone của mình hoặc phần mềm chỉnh sửa từ nhà sản xuất đối thủ như Nikon. Thay vào đó, bạn sẽ cần phần mềm chuyên dụng, chẳng hạn như Adobe Lightroom hoặc để chuyển đổi file của bạn sang format DNG được hiểu phổ biến, để xem ảnh RAW.
Một sự khác biệt khác giữa RAW và JPEG là độ sâu bit. JPEG cung cấp 8 bit thông tin màu đỏ, xanh lá cây và xanh lam trên mỗi pixel. Đó vẫn là 16 triệu màu nhưng nhạt hơn so với lên tới 4,3 nghìn tỷ màu của RAW. File RAW lưu trữ tối đa 14 bit thông tin màu trên mỗi pixel RGB tùy thuộc vào máy ảnh. Độ sâu bit là một yếu tố quan trọng trong sự khác biệt về kích thước file giữa các format ảnh phổ biến này.
Tại sao chụp ở chế độ format RAW?
Có vẻ như RAW có khá nhiều nhược điểm nhưng nếu bạn đang chỉnh sửa ảnh thì không. Chỉnh sửa chất lượng cao là lý do chính để chụp ở format RAW. Đối với người mới bắt đầu, chuyển đổi sang JPEG có nghĩa là độ phơi sáng, cân bằng trắng, độ bão hòa, độ sắc nét,…đã được máy ảnh của bạn quyết định và khóa chặt. Mặc dù bạn vẫn có thể chỉnh sửa các file JPEG để cân bằng trắng, màu sắc và thậm chí điều chỉnh độ phơi sáng nhẹ, nhưng việc chỉnh sửa khắc nghiệt hơn là không thể mà không gây ra sự cố cắt ảnh.
Chỉnh sửa trong RAW cho phép bạn kiểm soát hoàn toàn giao diện ảnh của mình. Thêm vào đó, việc chỉnh sửa loại file này là không thể phá hủy. Điều đó có nghĩa là bạn có thể chỉnh sửa lại file RAW và xuất nó sang bất kỳ loại file hình ảnh nào bạn thích, bao nhiêu lần tùy thích mà không làm giảm chất lượng. Chỉnh sửa lại JPEG dẫn đến giảm chất lượng.
Việc chỉnh sửa ở format RAW cũng rất hấp dẫn do lợi thế về độ sâu bit đã nói ở trên so với dữ liệu ảnh nén. Độ sâu bit lớn hơn có nghĩa là dải động cao hơn, điều này rất quan trọng nếu bạn đang muốn chỉnh sửa độ phơi sáng của ảnh mà không cắt bớt bóng hoặc vùng sáng. Ví dụ: bạn sẽ có thời gian khôi phục ảnh chụp thiếu sáng trong RAW dễ dàng hơn nhiều so với khi bạn đã khóa độ phơi sáng sau khi xuất sang JPEG. Format RAW cho phép người chỉnh sửa ảnh toàn quyền kiểm soát độ phơi sáng và tông màu của ảnh.
Tương tự như vậy, độ sâu bit cao hơn cho phép chỉnh sửa màu sắc chính xác mà không bị phân dải. Điều chỉnh cân bằng trắng, màu sắc, độ tương phản và độ bão hòa cho phù hợp với nội dung của trái tim bạn mà không cần phải đấu tranh để làm hỏng hình ảnh của bạn. Chưa kể đến việc bạn có thể thực hiện các điều chỉnh thủ công đối với độ sắc nét và giảm nhiễu, hai kỹ thuật được máy ảnh của bạn tự động áp dụng khi chụp ở format JPEG, thường cho kết quả kém lý tưởng.
Điểm mấu chốt là vì bạn đang làm việc trên một tập dữ liệu lớn hơn và chính xác hơn nhiều, bạn có thể thực hiện chỉnh sửa mạnh mẽ hơn với RAW. Chỉnh sửa JPEG là có thể thực hiện được, nhưng những gì bạn có thể thực hiện còn hạn chế hơn nhiều.
RAW và JPEG, cái nào tốt hơn?
Chỉnh sửa RAW cực kỳ mạnh mẽ, nhưng nó chỉ được khuyến nghị cho những người có thời gian và biết cách để làm cho ảnh đẹp nhất. Các nhiếp ảnh gia muốn thêm nét tinh tế nghệ thuật độc đáo vào hình ảnh của họ sẽ được hưởng lợi từ việc chụp ở format này, nhưng nó chắc chắn không dành cho tất cả mọi người. Quay số thủ công ở độ phơi sáng lý tưởng, cân bằng trắng, độ sắc nét,…
Tương tự như vậy, RAW không phải là một format lý tưởng nếu bạn muốn ghi lại khoảnh khắc hoặc một cảnh quay hành động một cách nhanh chóng. Việc lưu dữ liệu không nén này mất nhiều thời gian hơn so với chuyển đổi sang JPEG và bạn sẽ không tìm thấy tùy chọn được hỗ trợ với chế độ chụp liên tục trên máy ảnh smartphone. Nếu bạn đang quay một cảnh hành động hoặc muốn đảm bảo bạn không bỏ lỡ khoảnh khắc, JPEG vẫn là lựa chọn phù hợp. Tránh RAW nếu bạn không có thời gian để chỉnh sửa ảnh của mình.
Tất nhiên, RAW cũng không tốt cho việc tải lên mạng xã hội. Bạn sẽ muốn chụp trực tiếp thành JPEG hoặc xuất các chỉnh sửa RAW của mình sang format file thân thiện với web. Sau đó, có không gian lưu trữ để xem xét. Mỗi ảnh RAW có thể có dung lượng từ 40MB trở lên, chiếm khá nhiều dung lượng. Điều này có thể ổn nếu bạn có một ổ cứng sao lưu lớn nhưng sẽ bắt đầu sử dụng các tùy chọn lưu trữ di động 128GB hạn chế chỉ sau vài nghìn bức ảnh. Đó là điều cần lưu ý nếu bạn là một người đam mê chụp ảnh.
Các ứng dụng và phần mềm hỗ trợ ảnh RAW
Nếu bạn đang muốn tận dụng tối đa các bức ảnh của mình, có hai điều cần lưu ý. Đầu tiên, bạn sẽ cần một máy ảnh có thể chụp ở format RAW. Một máy ảnh DSLR hoặc máy ảnh tương tự sẽ có bạn, cũng như phần lớn các ứng dụng máy ảnh trên smartphone. Kiểm tra cài đặt ứng dụng máy ảnh mặc định của điện thoại để xem bạn có thể chuyển đổi format đầu ra hay không. Nhiều điện thoại cũng cung cấp tùy chọn RAW + JPEG, cung cấp cho bạn hai file cho mỗi lần nhấn màn trập (lớp màn kính bằng kim loại đặt trước màn hình cảm biến), lý tưởng để chia sẻ nhanh ngay bây giờ và chỉnh sửa nâng cao hơn sau này.
Có thể tìm thấy nút chuyển đổi trong cài đặt nâng cao trên một số điện thoại, chẳng hạn như Google Pixel 6. Nếu bạn đang chạy smartphone Samsung Galaxy mới, hãy xem ứng dụng Expert RAW của Samsung từ Galaxy Store.
Sau khi chụp ảnh RAW, bạn sẽ cần một ứng dụng chỉnh sửa ảnh có thể hiểu dữ liệu và cho phép bạn chỉnh sửa ảnh của mình. Có rất nhiều ứng dụng, trong đó có thể kể đến là Adobe Lightroom, một trong những tùy chọn phổ biến nhất và hỗ trợ các hệ điều hành Android, iOS, PC và Mac. Snapseed của Google là một ứng dụng chỉnh sửa phổ biến khác hỗ trợ chỉnh sửa JPEG và RAW di động đa nền tảng.
